Hava tankı dışarı çıkarttığı yerden havayı emerek kendi içinde depolamaya yarayan ve daha sonra bu havayı çok güçlü bir basınçla dışarı çıkartmaya yarayan tanka denir.

Hava tankı kendi kapasitesinin ortalama 8-9 katına kadar havayı içinde tutabilir. Daha büyük olanları da vardır. Hava tankı büyük olursa o kadar iyi hava basıncı depolar ve performansı da artar. Hava tankları genel olarak soğut ortamlarda barındırılmalıdır. Hava tankları basınçlı havaları en iyi şekilde barındıran sistemlerdir. Yüksek hava tanklarından tam performans almak istiyorsanız yan yana birden fazla kullanmalısınız.

Hava tanklarının güvenliği de çok önemlidir. Kontrollerini yaptırmanız can kaybını önleyecektir. Periyodik kontrol yaptırmak istiyorsanız da akredite olmuş kuruluşlara yaptırmanız gerekir. Hava tankının kontrolleri TS 1203 EN 286-1, TS EN 1012-1:2010, TS EN 13445-5 standartlarında uygun şekilde yapılmalıdır.

Yönetmelik

6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” uyarınca çıkarılan ve 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği “ne göre, teknik hizmetlerinin güvenirliliğini ve yeterliliğini onaylatmak ve kurumsallaştırmak amacıyla, işletmenizde bulunan hava tankları, diğer tanklar ve tüm basınçlı ekipmanların yıllık periyodik kontrollerini TS EN ISO/IEC 17020 standardına uygun bir şekilde gerçekleştirmektedir.

Devamı

Basınçlı kaplar ve tesisatlar bir iş yerinin su, buhar, basınçlı hava, sıcak hava transferi gibi işlerde iş yeri sahibinin ve işçilerin işlerinde kolaylık sağlamaktadır.

İşlerin hızlı bir şekilde ilerlemesi için basınçlı kap ve tesisatlar hemen hemen bir iş yerinde bir veya iki tane daha fazla olanları da bulunmaktadır. Bu işleri yapan makinalar; Buhar Kazanları, Kalorifer Kazanları, Kızgın Yağ Kazanları, Kızgın Su Kazanları, Boya Kazanları, Buhar Jeneratörleri, Otoklavlar, Basınçlı Hava Tankları, Kompresörler, Hidroforlar, Pişirme Kazanları, Boyler ve Genleşme Tankları, Tehlikeli Sıvıların Bulunduğu Tank ve Depolar, Sıvılaştırılmış Gaz Tankları (LPG ve benzeri) (Yer altı ve Yer üstü) basınçlı kaplarıdır.

Basınçlı kapların güvenliği çok önemlidir. Periyodik kontrolleri yaptırılmadığı takdirde hem can kaybına hemde iş devamlılığını etkiler. Basınçlı kapların tesisatının da kontrolleri aynı anda yapılmalıdır. Basınçlı kapların çalışmasını sağlayan tesisatın ve kapların kontrolleri standartlarda belirtilen sürede yönetmeliğe uygun şekilde yapılmalıdır.

Yönetmelik

6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” uyarınca çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin Ek III Bölümünün 1.1. Maddesi, “İş ekipmanlarının bakım, onarım ve periyodik kontrolleri, ilgili ulusal ve uluslararası standartlarda belirlenen aralıklarda ve kriterlerde, imalatçı verileri ile fen ve tekniğin gereklilikleri dikkate alınarak yapılır.” hükmü bulunmaktadır.

Basınçlı kap ve tesisatlar yönetmeliği

  • 2.1.1. Basınçlı kaplarda temel prensip olarak hidrostatik test yapılması esastır. Bu testler, standartlarda aksi belirtilmediği sürece işletme basıncının 1,5 katı ile ve bir yılı aşmayan sürelerle yapılır. Ancak iş ekipmanının özelliği ve işletmeden kaynaklanan zorunlu şartlar gereğince hidrostatik test yapma imkânı olmayan basınçlı kaplarda hidrostatik test yerine standartlarda belirtilen tahribatsız muayene yöntemleri de uygulanabilir. Bu durumda, düzenlenecek periyodik kontrol raporlarında bu husus gerekçesi ile birlikte belirtilir.
  • 2.1.2. Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, 22/1/2007 tarihli ve 26411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği, 31/12/2012 tarihli ve 28514 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ve 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliğinde yer alan ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olmayan hususlar saklı kalmak kaydıyla ilgili standartlarda belirtilen kriterlere göre yapılır.
  • 2.1.3. Basınçlı kap ve tesisatların periyodik kontrolleri, makine mühendisleri ve makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerin tahribatsız muayene yöntemleri ile yapılması durumunda, bu kontroller sadece TS EN 473 standardına göre eğitim almış mühendisler ve aynı eğitimi almış tekniker veya yüksek teknikerler tarafından yapılabilir.

Basınçlı kap ve tesisatın kontrol süreleri

  • Buhar Kazanları: 1 Yıl
  • Kalorifer kazanları: 1 Yıl
  • Taşınabilir gaz tüpleri (Dikişli, dikişsiz): 3 Yıl
  • Manifoldlu asetilen tüp demetleri: 1 Yıl
  • Kullanımdaki LPG tüpleri: 1 Yıl
  • LPG Tankları: 5 Yıl
  • Basınçlı hava tankları: 1 Yıl
  • Tehlikeli sıvıların bulunduğu tank ve depolar: 10 Yıl
  • Sıvılaştırılmış Gaz Tankları (LPG ve benzeri) (Yer altı ve Yer üstü): 10 Yıl
  • Taşınabilir asetilen tüpleri: Standartlarda belirtilen sürede
  • Kriyojenik tanklar: Standartlarda belirtilen sürede

Basınçlı Kap ve Tesisatlar Periyodik Kontrol

Basınçlı kapların kontrolleri kapsamında test ve muayenelerini yapan kişilerin bağımsızlık, tarafsızlık ve güvenirlilik açısından muayene ettikleri ekipmanın tasarımcısı, tedarikçisi, montajcısı, satıcısı, sahibi, kullanıcısı, bakımcısı veya bu kesimlerin yetkili temsilcisi olmamasına ve muayeneyi yapan kuruluşların akredite olmasına dikkat ediniz.

Devamı

Hava tankı kompresör’ün kapasitesini aştığı durumlarda devreye giren basınçlı ekipman’a denir. Hava tankı kompresör çıkışında bulunan basınç dalgalarını absorbe eder. Hava tankı yüksek basıncı düzgün bir şekilde çıkışını sağlar. Hava deposunun konumu genellikle soğuk yerler olmalıdır.

Hava deposu’nun bir başka özelliği nemin yoğunlaşmasının sağlaması ve yoğunlaşan su buharının boşaltılmasını sağlar. Güvenliğin ön planda olduğu hava tanklarının kontrolleride yapılmalıdır. Tank periyodik kontrol için basınç testi yapılmalıdır.

Yönetmelik

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 30 ve 31 inci maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 ve 12 nci maddelerine dayanılarak ve 3/10/2009 tarihli ve 2009/104/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.

TSE Standartları

TS 1203 EN 286-1, TS EN 1012-1, TS EN 13445-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak standartlarda süre belirtilmemiş ise periyodik kontrol süresi 1 yıldır.

  • (2) Seyyar veya sabit kompresör hava tankları ile basınçlı hava ihtiva eden her türlü kap ve bunların sabit donanımı.
  • (3) Kademeli sıkıştırma yapan kompresörlerin her kademesinde hidrostatik basınç deneyi, basınçlı hava tankları ile bunların sabit donanımlarının, o kademede müsaade edilen en yüksek basıncının 1,5 katı ile yapılır.

Tank Periyodik Kontrol

Femko’nun yeterli teknik teçhizat ve bilgi birikimine sahip makine mühendisleri tarafından yapılan basınçlı ekipmanların periyodik kontrolleri, bu cihazların neden olabileceği iş kazalarının azaltılmasına, önlenmesine ve iş güvenliğinin sağlanmasına yardımcı olacaktır.

Devamı